همزمان با مراسم تقدیر از صادرکنندگان نمونه ملی و استانی محمدحسین روشنک، رییس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی مطرح کرد: امروز قرار است ازصادرکنندگان نمونه دراستان تقدیر به عمل آید، افرادی که با تلاش وکوشش فراوان توانسته اند، تحقق اقتصادمقاومتی مورد تأکید مقام معظم رهبری راامکان پذیرکنند. با این حال برای تحقق کامل اهداف تعیین شده اقتصاد مقاومتی درحوزه صادرات هنوز راه طولانی در پیش داریم از این رو برای تحقق این مسیر باید نقاط قوت را شناسایی و تقویت و همچنین نقاط ضعف رابرطرف کنیم.براین اساس مروری بر موانع و مشکلات صادرات ایران نشان می دهد که همواره افزایش هزینه تمام شده یکی از بزرگ ترین موانع توسعه صادرات غیرنفتی بوده است به طوری که در این باره از دو دهه گذشته تاکنون صادرکنندگان و فعالان اقتصادی بارها مطالبی را اعلام کرده اند.اما هزینه تمام شده چگونه بر بازار صادراتی ما تأثیر می گذارد. دربرخی از موارد دولتها بر واردات کالاهای اولیه مورد نیازواحدهای تولیدی تعرفه وضع می کنند،این مسئله باعث می شود تا هزینه تهیه مواد اولیه کارخانه ها افزایش یابد و درنتیجه محصول نهایی گران تمام شود. این در حالی است که قانون ها و تعرفه باید درراستای حمایت از تولید و صادرات وضع شود به گونه ای که امکان تولید ارزان تر رافراهم کنند.با این حال اخذ تعرفه های بالا فقط یکی ازدلایل گران تمام شدن هزینه های تولیدی است. در کنار این مسئله باید اشاره ای به شیوه دریافت مالیات بر ارزش افزوده نیزبشود. اکنون شیوه دریافت مالیات بر ارزش افزوده به گونه ای است که اگر چه به ظاهرحدود 9درصد از کالاها و خدمات این مالیات گرفته میشود اما به دلیل تکرار این مسئله درمراحل مختلف در عمل 20 درصد بر هزینه تمام شده تولید افزوده میشود.خود این مسئله به منزله افزایش 20 درصدی قیمت تمام شده برای مصرف کننده نهایی است. به طور حتم در چنین شرایطی کالاهای او در بازارهای هدف بهتر از کالاهای ایرانی به دلیل قیمت مناسب به فروش خواهد رسید. در واقع ما هر چقدر هزینه تمام شده را افزایش می دهیم، از بازارهای صادراتی خود می کاهیم اما به این مسئله آن گونه که باید در دهه های گذشته توجه نشده است.یکی دیگر از راهکارهای حمایت از تولید وکاهش هزینه تمام شده کالاها، استفاده ازتولید بدون کارخانه است. متأسفانه در کشورما سال هاست که صدور مجوز پروانه های تولیدی به عنوان شاخصی برای توسعه مشخص شده است این مسئله سبب شده تا شاهد رشد واحدهای تولیدی موازی باشیم که یک محصول تولید می کنند .از این رو بسیاری از این واحدهای تولیدی به دلیل موازی کاری نمی توانند به تمام ظرفیت بهتولید محصول پرداخته و همین مسئله سبب افزایش هزینه تمام شده آنها میشود. اماراهکار این مسئله چیست؟واحدهای تولیدی باید برای کاهش هزینه تمام شده به سوی تولید بدون کارخانه حرکت کنند به این صورت که اگر فردی می خواهد محصولی تولید و صادرکند به جای اینکه خودش پروانه تأسیس صادر کنداز بین واحدهای خوشنام یکی را انتخاب کرده و از آن واحد بخواهد تحت عنوان برند او محصولی را برای بازارهای صادراتی تولیدکند. این مسئله ضمن اینکه از هدر رفت میلیاردها سرمایه که صرف خرید زمین وتجهیزات می شود جلوگیری می کند، به افزایش ظرفیت واحدهای تولیدی موجود ورشد بهره وری سرمایه در ایران منجر خواهدشد.این الگوی کسب و کار با افزایش بهره برداری از ظرفیت های بلااستفاده، درآمد واحدهای تولیدی را افزایش داده و به افزایش سودبنگاه های تولیدی می انجامد.در چنین شرایطی هزینه تمام شده تولیدکاهش یافته و در نتیجه کالاهای ما دربازارهای صادراتی قدرت رقابت با نمونه خارجی را پیدا می کنند. خوشبختانه وزیرمحترم صنعت، معدن و تجارت از تولید بدون کارخانه حمایت می کند و همین مسئله سبب شده تا به تازگی این مهم در ایران بیش از گذشته مطرح شده و گام هایی برای تحقق آن برداشته شود. در نهایت تأکید می شود اگرخواهان افزایش صادرات غیرنفتی هستیم باید هزینه تمام شده تولید داخلی را کاهش دهیم تا کالاهای ایرانی بتوانند با نمونه های خارجی رقابت کنند.

*رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی